Ο πλούτος που μας αρκεί ώστε να ζούμε σύμφωνα με τη φύση, έχει τα όριά του και αποκτάται εύκολα. Ενώ ο πλούτος που αποζητά η ανθρώπινη ματαιοδοξία, χάνεται στο άπειρο.ν σε κάθε περίσταση δεν εναρμονίσεις κάθε τι που κάνεις με τον σκοπό της φύσης αλλά στραφείς από τα πριν σε κάποιο άλλο κριτήριο είτε για να αποφύγεις είτε για να επιδιώξεις κάτι, τότε οι πράξεις σου δεν θα συμφωνούν με τη λογική σου.
Άλλες επιθυμίες είναι φυσικές και αναγκαίες, ενώ άλλες είναι φυσικές, όχι όμως και αναγκαίες’ κι άλλες, πάλι, δεν είναι ούτε φυσικές ούτε αναγκαίες, αλλά γεννιούνται από τις κενές ιδέες.
(Σχόλιο Διογένη Λαέρτιου: Φυσικές και αναγκαίες θεωρεί ο Επίκουρος εκείνες που διώχνουν τον πόνο, με τον ίδιο τρόπο που το νερό διώχνει τη δίψα’ φυσικές και μη αναγκαίες είναι εκείνες που απλώς διαφοροποιούν την ηδονή, χωρίς όμως να εξουδετερώνουν έναν πόνο, όπως λ.χ. τα πολυτελή εδέσματα’ μη φυσικές και μη αναγκαίες επιθυμίες είναι οι επιθυμίες για στεφάνια δόξας και αγάλματα).
Τη φύση δεν πρέπει να τη βιάζουμε αλλά να την υπακούμε. Και θα την υπακούσουμε εάν ικανοποιούμε τις αναγκαίες επιθυμίες μας κι όσες φυσικές επιθυμίες δεν μας βλάπτουν, και εάν ελέγχουμε σκληρά τις βλαβερές.
Η ανθρώπινη φύση είναι αδύναμη μπροστά στο κακό κι όχι μπρος στο καλό: οι ηδονές την σώζουν ενώ οι πόνοι την καταστρέφουν.
Ας ευγνωμονούμε την ευλογημένη φύση, που όλα τα αναγκαία τα έκανε ευκολοαπόκτητα, και τα μη αναγκαία δυσκολοαπόκτητα.
Συχνά συναντάμε ανθρώπους που ’ναι φτωχοί όσον αφορά στο φυσικό σκοπό της ζωής και πλούσιοι σε ό,τι έχει να κάνει με την κενοδοξία. Κανένας ανόητος δεν ικανοποιείται μ’ αυτό που έχει, αλλά ταλαιπωρείται γι’ αυτό που δεν έχει. Όπως εκείνοι που ψήνονται στον πυρετό κι η αρρώστια διαρκώς τους φέρνει δίψα και τους κάνει να επιζητούν τα πιο βλαβερά πράγματα, έτσι κι οι άνθρωποι με άρρωστες ψυχές είναι πάντα γεμάτοι ανάγκες και η απληστία τούς παγιδεύει μέσα σε επιθυμίες που διαρκώς αλλάζουν.
Οι επιθυμίες που αν δεν ικανοποιηθούν δεν προξενούν πόνο,δεν είναι αναγκαίες’ εύκολα χάνεται η ορμή τους μόλις φανεί πως η ικανοποίησή τους είναι δύσκολη ή ότι μπορεί να μας βλάψει.
Για κάθε σου επιθυμία πρέπει να θέτεις το ερώτημα: τι θα μου συμβεί αν γίνει αυτό που επιθυμώ; Και τι αν δεν γίνει;
Κανέναν δεν πρέπει να φθονούμε: τους καλούς ανθρώπους δεν τους αξίζει ο φθόνος’ κι όσο για τους κακούς, ετούτοι όσο καλύτερα τα πάνε τόσο περισσότερο αυτοκαταστρέφονται.
Μην κάνεις τίποτα για το οποίο θα φοβάσαι μην το μάθει ο πλησίον σου.
Ας μη χαλάμε αυτά που έχουμε, με το να επιθυμούμε πράγματα που δεν έχουμε’ αλλά να αναλογιζόμαστέ πως ό,τι έχουμε τώρα κάποτε ευχόμασταν να το αποκτήσουμε.
Ευτυχισμένο δεν πρέπει να θεωρούμε τον νέο αλλά τον γέροντα που ’χει ζήσει καλά. Γιατί ο νέος στην ακμή της ηλικίας του άγεται και φέρεται από την τύχη κι αλλάζει μυαλά διαρκώς, ενώ ο γέροντας αγκυροβόλησε στα γηρατειά σαν σε λιμάνι, και στις ευχάριστες αναμνήσεις του κρατά μέσα του τα αγαθά που πρωτύτερα δεν τολμούσε να τα ελπίσει.
Από το βιβλίο “Επίκουρος”- D.S. Hutchinson, επιμέλεια Γ. Αβραμίδης
